حتماً تا کنون سری به تابلو فروشی زدهاید، با دیدن تابلوهای نقاشی متعدد به وجد آمدهاید و با تلاش فراوان بر وسوسه خود برای خرید بسیاری از آنها غلبه کردهاید. مطمئناً آنچه که شما یا هر کس دیگری را برمیانگیزد تابلویی خریداری کنید، شکل یا تصویری است که در قاب عکس جای گرفته است نه پس زمینه آن. البته پس زمینه تصویر نیز مهم است. چون اگر با شکل هماهنگ نباشد، شکل را از جلوه میاندازد، اما نه به اندازه شکل.همه ما در واقع پول را برای شکل یا تصویری میپردازیم که در قاب عکس جای گرفته است.
حال اجازه دهید به قضیه شکل و زمینه از زوایه روانشناختی نگاه کنیم و از آن بهره برداری روانی کنیم. به راستی چه کسی میتواند بگوید ذهنش به چیزی مشغول نیست. همه ما در تمام طول روز، علیرغم فعالیتهای بدنی و کار فکری، مشغولیتهای ذهنی خاص خود را داریم. کار فکری یا فعالیت ذهنی، فعالیتهای هدفمندی هستند که ما آگاهانه به آنها می پردازیم. اما اشتغال ذهنی فعالیتهایی است که هدفمند نیست و ما به آنها عادت کردهایم. حتی ممکن است نسبت به آنها آگاهی کامل نداشته باشیم.
اشتغال ذهنی معمولاً به مسائلی مربوط به گذشته، اتفاقات روزمره، مسائل مرتبط با آینده یا عوامل استرسزا اختصاص مییابد. مشغول شدن مداوم ذهن ما به این مسائل، از ما انرژی زیادی میگیرد و معمولاً بخش بزرگی از انرژی روانی ما به دلیل پرداختن به مسائلی که برایمان اشتغال ذهنی ایجاد میکنند، هدر میرود.
مواردی را به یاد آورید که ذهنتان درگیر مسائل خاصی بود و شما با وجودی که فعالیت بدنی چندانی انجام نداده بودید به شدت خسته شدید. در آن شرایط تنها ذهن شما در فعالیت بوده است. آن هم فعالیت غیرسازنده. بله، اشتغال ذهنی ما را خسته میکند. شاید بیش از زمانی که فعالیتهای جسمانی انجام میدهیم. در اینجا روشی را به شما پیشنهاد میکنیم که به کمک آن میتوانید ذهنتان را از یوغ اشتغال ذهنی رها سازید. به عبارتی از بار ذهنی خود بکاهید، از خستگی مغز جلوگیری کنید و از هدر رفتن بیدلیل انرژی روانی ممانعت به عمل آورید. در این زمینه روشهایی برای مهار اشتغالات ذهنی به کمک تکنیک شکل و زمینه ارائه میشود. امید است مفید باشد.
قبل از هر چیز مواردی را که معمولاً در طی روز ذهن شما را به خود مشغول میسازد، یادداشت کنید. به این منظور لازم است چند روز تا حداکثر یک هفته بر فعالیتهای ذهنی خود نظارت کنید و متوجه افکاری باشید که در ذهن شما جاری است. پس از اینکه به اشتغالات ذهنی خود پی بردید و متوجه شدید معمولاً چه نوع افکاری ذهن شما را مشغول میکند، مرحله بعدی تفکیک مسائل مهم و مسائل غیرمهم است. به یاد داشته باشید که قرار است مسائل مهم را در شکل و مسائل غیرمهم را در پس زمینه شکل جای دهید.
ممکن است از خود بپرسید، بهراستی چگونه میتوانم مسائل مهم را از غیرمهم تفکیک کنم. برای این کار میتوانید معیارهای زیر را شاخص قرار دهید، مانند:
شاید از خود بپرسید، پس چه نوع اشتغالات ذهنی را میتوان در خود شکل یا تصویر جای داد؟ برای راحتی کار میتوانید یک قاب عکس را طراحی کنید. در این قاب عکس، بین زمینه و شکل تمایز قائل شوید. برای این کار میتوانید از مداد رنگی و ماژیک استفاده کنید. قسمت مربوط به شکل قسمتی است که مسائل مهم مربوط به اشتغالات ذهنی را باید در آن جای دهید. خوب، مسائل مهم چه مسائلی هستند؟
در مجموع ابتکار با شماست که چه مواردی را در چه قسمتی بگنجانید. البته این موارد ثابت نیستند و ممکن است بر حسب شرایط تغییر کنند. مثلاً چیزی که قبلاً آن را در شکل جای دادهاید، ممکن است مدتی بعد در زمینه قرار گیرد یا برعکس. بنابراین میتوان به تعدادی از مسائل اشاره کرد که در زمانهای مختلف جایشان تغییر میکند، اما چیزی که تغییر نمیکند این است که قاب عکس باید دو بخش داشته باشد، شکل و زمینه و دیگر این که مسائل خود را باید از نظر میزان اهمیت و تاثیری که بر زندگی شما دارند، به مسائل مهم و غیرمهم تقسیم بندی کنید.